خود اشتغالی چیست؟ و چگونه می توان در مسیر خود اشتغالی موفق باشیم؟ خود اشتغالی یعنی تنظیم ساعت‌های کاری به دست خودتان، یعنی خود رئیس خودتان هستید. جواب دادن به تماس‌ها در محیطی که خود ساخته‌اید جذاب نیست؟ خود اشتغالی مزیت‌هایی دارد اما به همین راحتی که فکر می‌کنید نیست. درحالی‌که در ابتدا عالی به نظر می‌رسد، ولی تعهد و تمرکز و تلاش بسیار می‌خواهد؛ ضمانتی هم برای حقوق، مزایا یا موفقیت در کارتان وجود ندارد.
در این مقاله به تعریف خود اشتغالی ، مزایا و معایب و راه‌های موفقیت در آن در مسیر توسعه فردی و شغلی پرداخته است.
خود اشتغالی چیست؟
خود اشتغال کسی است که برای خودش و به‌عنوان مالک کسب‌وکار، کار می‌کند.
فرصت‌های رشد برای خود اشتغال‌ها بسته به حوزه کاری آن‌ها خیلی تفاوت دارد. کسانی که در زمینه کشاورزی خود اشتغال هستند در دهه آینده ۳% کمتر امکان دارد به شغل دست پیدا کنند؛ هرچند فرصت‌های شغلی برای افراد خود اشتغال در حوزه‌هایی مثل مراقبت از کودکان، املاک، مراقبت شخصی و رسانه، رشد خواهد داشت.
آیا برای خودتان کار می‌کنید؟
خود اشتغالی مزایا و معایب‌هایی دارد که پیش از شروع باید خوب به آن‌ها توجه کنید.
مزایای خود اشتغالی
برای کسانی که دنبال خود اشتغالی هستند، استقلال کاری از بزرگ‌ترین مزیت‌ها است. خود اشتغال‌ها بسته به ماهیت کارشان می‌توانند ساعت، مکان و نحوه کار کردنشان را کنترل کنند.
اگر خود اشتغال هستید، احتمالاً مسئولیت‌های زیادی دارید. مسئولیت محصولاتی که می‌فروشید، وظایف اداری، بازاریابی و وظایف عملیاتی همه با شما است. به‌عبارت‌دیگر، اگر خود اشتغال باشید، حوصله شما سر نمی‌رود.
خود اشتغال‌ها دست مزد ثابتی ندارند از طرفی هم در مقدار پولی که درمی‌آورند محدودیتی ندارند. خود اشتغال‌ها می‌توانند خودشان نرخ تعیین کنند و هرچقدر مشتری می‌خواهند داشته باشند. آن‌ها معمولاً از کارکنان ساعتی یا ماهیانه کنترل بیشتری بر مقدار درآمدشان دارند.
معایب خود اشتغالی
همان‌طور که گفتیم، قدرت فراوان، مسئولیت فراوان به همراه دارد. خود اشتغالی سخت است و نداشتن درآمد ثابت باعث نگرانی می‌شود. برای کسانی که درآمدشان به توانایی‌شان در اضافه کردن مشتری یا فروش محصولی بستگی دارد و هنوز پایه قوی ندارند، سود حاصله در یک ماه یا یک فصل ممکن است خیلی نوسان کند.
خوداشتغال‌ها بیشتر جاها مسئول تأمین و مدیریت مزایای خود شامل سلامت، ذخیره بازنشستگی و حقوق مرخصی‌شان هستند که این مسئولیت بسیار سنگینی است.
به‌جز درآمد ناپایدار و نداشتن تضمین برای موفقیت، نیاز به مدیریت حوزه‌های مختلف، برای خود اشتغال‌ها ممکن است باعث شود احساس کنند از عهده کار برنمی‌آیند.
چگونه می‌توان خود اشتغال بود؟
- نوع خود اشتغالی مطلوب‌تان را تعیین کنید
یک برنامه کاری ایجاد کنید
فرایندها را توسعه دهید
مرزها را مشخص کنید
نماینده انتخاب کنید
آموزش‌های لازم را ببینید
مراقبت از خود را در اولویت قرار دهید
حالا باید ببینید که چطور با موفقیت در دنیای خود اشتغالی راهمان را می‌توانید پیدا کنید.
۱- نوع خود اشتغالی مطلوب‌تان را تعیین کنید
مسیر خود اشتغالی برای همه یکسان نیست. برای این کار گزینه‌های مختلفی وجود دارد به همین خاطر انواع مختلف خود اشتغالی را در زیر ارائه کردیم:
مالکان کسب‌وکار
بسیاری از خود اشتغال‌ها مسیر کارآفرینی را انتخاب می‌کنند تا کسب‌وکار خودشان را اداره کنند. آن‌ها به‌جای اینکه مانند کارمندان بر مجموعه‌ای از تکالیف یا شرح کار متمرکز باشند اغلب بر خلاقیت تمرکز می‌کنند.
مثلاً برایان چسکی و جو گبیا «AirBnB» را ایجاد کردند تا کمبود اتاق در هتل را جبران کنند.
شما در جایگاه مالک کسب‌وکار فقط رئیس خود نیستید، مسئول اداره شرکت هستید. دو نکته ضروری برای شروع کسب‌وکارتان عبارت‌اند از:
۱- یک برنامه کسب‌وکار ایجاد کنید
برنامه کسب‌وکار (Business Plan) طرح کلی از جزئیات اصلی کسب‌وکارتان را شامل می‌شود. در آن مشخص می‌شود که شرکت چگونه درآمد خواهد داشت، ساختار سازمان شما چگونه است و برنامه‌های مالی و بازاریابی را دربر خواهد گرفت.
۲- ساختاری قانونی برای کسب‌وکار خود ایجاد کنید
بعد از آن لازم است کسب‌وکارتان قانونی باشد. نحوه انجامش بسته به قوانین کشورتان فرق می‌کند. برای صاحبان کسب‌وکارهای کوچک، این‌ها رایج‌ترین ساختارهای کسب‌وکارند:
- مالکیت منفرد: در مالکیت منفرد، فرد صاحب کسب‌وکار خودش است. مالکیت منفرد برای کارآفرینی خوب است که قصد ندارد شریک یا کارمند داشته باشد و در حوزه‌ای کار می‌کند که خدمات خاصی ارائه می‌کند (مثل طراحی گرافیک یا مشاوره).
شرکت با مسئولیت محدود: صاحبان کسب‌وکار مسئولیت‌های محدودی دارند و ازنظر شخصی مسئول بدهی‌های شرکت نیستند. این نوع شرکت برای کسب‌وکارهایی خوب است که پیچیده‌ترند یا نسبت به مالکیت منفرد حوزه وسیع‌تری از کالاها و یا خدمات را ارائه می‌کنند. در بسیاری از جاها، افراد می‌توانند صاحب شرکت با مسئولیت محدود «تک عضوی» باشند؛ پس صاحبان کسب‌وکارهای منفرد بسته به مکان زندگی‌شان می‌توانند به شرکت با مسئولیت محدود نیز فکر کنند.
شرکت تضامنی: در شرکت تضامنی، دو مالک یا بیشتر مدیرند و در مسئولیت‌های کسب‌وکار شریک‌اند. در این ساختار کاری، سود و زیان مشترک است و میان شرکا تقسیم می‌شود. این نوع ساختار بین کسب‌وکارهایی مثل شرکت‌های حقوقی، گروه‌های املاک و دفترهای پزشکی محبوب است.
فریلنسر (دور کار): فریلنسر یا دورکاری برای کسانی که انعطاف‌پذیر هستند و در مهارت خاصی تخصص دارند یکی از راه‌های خود اشتغالی است. شما به‌عنوان یک خود اشتغال با هر تعداد شرکت و مشتری که مایل باشید کار می‌کنید.
شغل‌های دورکاری در حوزه‌هایی چون نگارش، عکاسی، مشاوره، طراحی گرافیک و معاونت اداری محبوبیت زیادی دارد. توجه به این نکته مهم است که با دورکاری، سقفی برای درآمدتان نیست؛ هرچند کار (و درنتیجه درآمد) ناپایدار باشد.
اگر به دورکاری علاقه دارید، به این توصیه‌ها توجه کنید:
۱- برای نشان دادن توانایی خود یک نمونه کار آماده کنید
وقتی تلاش می‌کنید مشتری جذب کنید، باید نمونه کار برای ارائه داشته باشید. در اینجا، برخلاف شغل‌های سنتی که در آن‌ها باید رزومه ارائه دهید، مشتریان بالقوه می‌خواهند پروژه‌های قبلی‌تان را ببینند که مهارت‌های‌تان را به رخ بکشد.
۲- نرخ کار خود را تعیین کنید
قشنگی دورکاری این است که حقوقتان را خودتان تعیین می‌کنید. هرچند تصمیم‌گیری درباره اینکه چقدر پول بگیرید ممکن است سخت باشد. وقتی حقوقتان را تعیین می‌کنید، عوامل زیر را در نظر بگیرید.
- • اهداف درآمدی کلی: پیش‌بینی می‌کنید امسال چقدر دربیاورید؟ به‌طور منطقی حدوداً چند پروژه را می‌توانید کامل کنید؟ مقدار کل پولی را که می‌خواهید دربیاورید بر تعداد پروژه‌هایی که می‌توانید به‌طور منطقی کامل کنید تقسیم کنید تا تخمینی به دست آورید که برای هر پروژه چقدر باید دربیاورید.
- • هزینه‌های کسب‌وکار: تمام کردن کار برایتان چه میزان هزینه دارد؟ برای تمام کردن کارتان آیا باید وسیله خاصی بخرید (مثل رایانه جدید یا نرم‌افزار جدید)؟ در این صورت، در نظر بگیرید تمام کردن کار برایتان چقدر هزینه دارد. مثلاً اگر تقریباً ۱۰ درصد درآمدتان را برای هزینه‌های مربوط به تمام کردن کارتان صرف کنید، شاید بخواهید ۱۰% به حقوقتان اضافه کنید تا این مقدار را جبران کنید.• سهم بازار: نگاه کنید بقیه برای کار مشابه شما چقدر می‌گیرند. این کار شاید کمک‌تان کند. نرخ‌ها را باکسانی با سطح تجربه مشابه مقایسه کنید تا دست‌تان بیاید چقدر می‌توانید پول بگیرید.
- • ساعتی در مقابل پروژه‌ای: نحوه پول گرفتن از مشتری (مانند ساعتی یا مبلغ کلی برای پروژه) به ماهیت کار بستگی دارد. ساعتی پول گرفتن برای دورکاری زمانی که برای تمام شدن پروژه صرف شده را برجسته می‌کند و پروژه‌ای پول گرفتن نتیجه آخر را.
۳- نمونه کارتان را ارائه دهید
وقتی نمونه کار آماده کردید و نرخ کارتان را تعیین کردید، وقت آوردن مشتری است. باید برای شرکت‌ها نمونه کار بفرستید.
پیمانکار
پیمانکاری گزینه خوبی است برای کسانی که دنبال کاری نسبتاً ثابت هستند ولی نمی‌خواهند به‌طور بلندمدت به یک شرکت مقید باشند. پیمانکاران کارشان را در زمان مشخصی تمام می‌کنند. در این شغل‌ها، کارگران اغلب از شرکت‌هایی که برایشان پیمانکاری کار می‌کنند ساعتی پول می‌گیرند و مزایا ندارند.
قراردادهای استخدام در این شغل، بین چند روز تا چند سال هستند که به ماهیت کار بستگی دارد. شغل‌های پیمانکاری معمول پروژه محورند (مثلاً شرکتی ممکن است برای پروژه‌ای جدید نیرو بخواهد).
نیروی کار دوره گیگ
در این سال‌ها، با ایجاد شغل‌های مستقل از طرف سرویس‌های نوین، شاهد رشد «اقتصاد گیگ» بوده‌ایم. این شغل‌ها رانندگی برای تاکسی‌های اینترنتی مثل اوبر و لیفت را شامل می‌شوند. بسیاری از این شغل به‌عنوان منبع درآمد دوم استفاده می‌کنند.
۲- برنامه ایجاد کنید
برای بسیاری، بزرگ‌ترین جذابیت خود اشتغالی، انعطاف‌پذیری آن است. کار کردن در هر جا و هر زمان، ممکن است وسوسه‌انگیز باشد ولی ایجاد برنامه ثابت برای افراد خود اشتغال مفید است. ایجاد برنامه کمک‌تان می‌کند به درک بهتری از تعادل بین کار و زندگی رسیده، کنترل زندگی خود را در دست داشته و همیشه «آماده» باشید. همچنین ارتباط‌تان را با ارباب‌رجوع و مشتریان بالقوه بهتر می‌کند؛ زیرا داشتن یک برنامه حرفه‌ای بودن شما را نشان می‌دهد.
۳- فرایندها را توسعه دهید
با افتادن در مسیر خود اشتغالی، توسعه فرایندهای استاندارد می‌تواند به شما کمک کند هوشمندتر، بهتر و سریع‌تر کار کنید. به شرح کارتان نگاه کنید و کارهایی را که می‌توان آن‌ها را ساده کرد مشخص کنید. اغلب، فعالیت‌هایی که تکراری انجام می‌شوند؛ مثل وظیفه‌های اداری که می‌توان آن‌ها را با تکنولوژی، ساده‌تر انجام داد.
پیشنهادهایی برای کمک به شما در این راه آماده کرده‌ایم:
- • اجرای مدیریت ارتباط با مشتری: بستر مدیریت ارتباط با مشتری برای حفظ اطلاعات مشتریان ابزار ارزشمندی است. می‌توانید از «CRM» استفاده کنید تا بدون لزوم رهگیری دستی از صفحه گسترده یا صندوق ورودی‌تان همه ارتباط‌های‌تان با مشتریان را مدیریت کنید.
- • فرایندهای جست‌وجو: اگر مشتری بالقوه‌ای کارتان را ببیند و بخواهد استخدام‌تان کند، چگونه باید این کار را انجام دهد؟ چگونه به شما دسترسی پیدا کند؟ یک راه ساده برای جمع‌آوری این درخواست‌ها، داشتن یک ایمیل است. راه دیگر این است که صفحه‌ای را با نام «تماس با من» در وب‌سایت‌تان راه بیندازید که فرمی را به‌طور مشخص برای درخواست همکاری داشته باشید که اشخاص بتوانند در مورد کار، مستقیم با شما تماس داشته باشند. ایده‌آل این است که این فرایند را پیش از نیاز واقعی آماده داشته باشید تا برای موفقیت آماده باشید.
• مدیریت پروژه: چگونه روند انجام پروژه را مدیریت می‌کنید؟ کارتان به‌صورت خود اشتغالی با بودن سامانه مدیریت پروژه آسان‌تر خواهد بود و مشتریان‌تان هم همان تجربه خوبی خواهند داشت. می‌توانید از ابزاری چون «آسانا (Asana)» استفاده کنید تا راحت‌تر پروژه‌های مشتریان‌تان را مدیریت کنید و آن را با «CRM» خود یکپارچه کنید. - • مدیریت مالی: وقتی خوداشتغال هستید مدیریت مالی پروژه‌ها ممکن است سخت باشد. شما باید پول‌تان از کجا می‌آید، چقدر ضرر یا سود کرده‌اید. استفاده از سامانه‌ای «مثل کوئیکز بوک سلف امپلوید» راه خوبی است تا مدیریت مالی‌تان را راحت‌تر کنید و مجبور نباشید هر چیزی را دستی رهگیری کنید.
۴- مرز ایجاد کنید
وقتی رئیس خودتان هستید، تعیین ساعت کاری‌تان به دست خودتان است. در شغل‌های سنتی، رئیس‌تان ساعت کاری شما را تعیین می‌کند شما باید روی مرزهای ایجاد شده توسط رئیس‌تان حرکت کنید. وقتی برای خودتان کار می‌کنید، باید آن مرزها را خودتان ایجاد کنید.مرزهای پیشنهاد شده:• فضایی را برای خود طراحی کنید که تنها برای کار باشد: با این کار مرزی را میان فضای استراحت و فضای حرفه‌ای به وجود می‌آورید. وقتی در محل کارتان هستید، وقت کار و تمرکز است.
• تعیین چگونگی روابط با ارباب‌رجوع: معیارهایی را درباره ارتباط با ارباب‌رجوع به وجود آورید. تعیین کنید ترجیح می‌دهید از چه کانال‌های ارتباطی‌ای برای ارتباط با ارباب‌رجوع استفاده کنید (از ایمیل اختصاصی به‌جای ایمیل شخصی یا شماره تلفن) تا آن‌ها بدانند چه زمان و چگونه به شما دسترسی پیدا کنند. همچنین شاید بخواهید به اطلاع مشتریان برسانید که چه زمان‌هایی به آن‌ها اختصاص دارد (مثلاً واضح بیان کنید ظرف ۲۴ ساعت به آن‌ها جواب می‌دهید).
• رویه‌های اداری را از بین ببرید: وقتی برای خودتان کار می‌کنید، اگر بیرون از دفتر باشید و نمی‌توانید به درخواست‌ها پاسخ دهید مطمئن شوید به اطلاع ارباب‌رجوع و ذی‌نفعان می‌رسانید که چه مدت نیستید. می‌توانید پاسخگوی خودکار بگذارید تا مشتریان بدانند چه موقع برمی‌گردید و چه هنگام می‌توانند از شما اطلاعات دریافت کنند.
۵- نماینده انتخاب کنید
حتی اگر خود اشتغال باشید و کارکنانی نداشته باشید، باز هم می‌توانید برای کارهایی که در آن مهارتی ندارید درخواست کمک کنید. در محدوده استعدادهای‌تان بمانید و بر کاری تمرکز کنید که واقعاً دوست دارید انجام دهید و بر آن تمرکز کنید چه نوشتن باشد، چه طراحی، چه مشاوره. ممکن است بخواهید بخش‌های زیر را برون‌سپاری کنید:
• ثبت حساب: شما می‌خواهید مطمئن شوید امور مالی‌تان درست انجام می‌شوند. استخدام افراد حرفه‌ای برای انجام کارهای مالی شامل فاکتور زدن، محاسبه سود و زیان و کمک به آماده کردن مالیات‌های‌تان وقت‌تان را آزاد می‌کند و باعث می‌شود بر کارتان تمرکز کنید و تضمین می‌کند این کارها درست انجام شوند.
• گذاشتن پست در شبکه‌های اجتماعی: اگر بازاریابی شبکه های اجتماعی در فهرست وظایفتان است، برای این کار به استراتژی نیاز دارید. این کار به‌سادگی ایجاد برنامه زمانی در شبکه‌های اجتماعی و محتوای از پیش برنامه‌ریزی‌شده باشد که باعث می‌شود برای اینکه پست بعدی چه باشد سردرگم نشوید یا می‌توانید از ابزار خودکاری برای انتشار محتوا برای خود استفاده کنید.
• وظایف اداری: آیا احساس می‌کنید وظیفه‌های اداری تکراری مثل مدیریت صندوق ورودی یا گزارش دهی شما را خسته کرده است؟ چندین گزینه هست که این وظیفه‌ها را ساده‌تر می‌کند. اگر برای استخدام کردن فردی آماده نیستید، می‌توانید از فهرست دستیار شخصی در «تسک ربیت» استفاده کنید که هنگام نیاز، پشتیبانی ساعتی دارد. اگر دنبال راه‌حل بهتر یا پشتیبانی برای پروژه‌ای هستید، استفاده از دستیار مجازی، یکی از راه‌های خوب حل این مشکل است.
• ردگیری زمان: چندین اپ ردگیری زمان هست که می‌تواند مستقیم با ابزارهای محبوب‌تان ازجمله جی میل، تقویم گوگل و کوئیک بوکز برای فاکتور زدن با یک کلیک یکپارچه شود.
۶- آموزش‌های لازم را ببینید
در محیط کار سنتی، معمولاً مدیری دارید که مستقیم به او گزارش می‌دهید. او می‌تواند به شما راهنمایی کند.
وقتی خود رئیس خود باشید، باید خودتان دنبال آموزش باشید. حتی وقتی برای خودتان کار می‌کنید، توسعه مهارت‌های‌تان باید اولویت باشد تا به رشد و تحول در کارتان کمک کند. داشتن مربی مطمئن یا معلم شغلی راه خوبی برای آموزش دیدن است.
معلمی پیدا کنید که تجربه مربوط به کارتان را داشته باشد (و بتوانید از او چیزهای گران‌بهایی یاد بگیرید). پیش از رفتن به سراغ مربی برای مشورت، درباره هدف‌هایتان و آنچه امیدوارید از این آموزش به دست آورید به‌صراحت صحبت کنید. شاید هم دیدید داشتن مربی راه خوبی برای باانگیزه ماندن است.
۷- مراقبت از خود را در اولویت دهید
به این مورد آخر هم توجه کنید: به خود مراقبتی خیلی اهمیت دهید. وقتی رئیس خودتان هستید و درآمدتان به توانایی شما در تولید بستگی دارد، باید از خودتان مراقبت کنید، مراقبه روزانه را در برنامه خود جای دهید تا بتوانید همچنان به کار کردن ادامه دهید
خود اشتغالی استقامت می‌خواهد و خود مراقبتی می‌تواند کمک‌تان کند پایدار بمانید. چند پیشنهاد مفید در این راه:
• قانونمندی را تمرین کنید: حرکت دادن بدن‌تان یکی از بهترین کارها است که می‌توانید برای متمرکز ماندن، تقویت خلاقیت و بهتر کردن سلامت بدن‌تان انجام دهید. هر روز سی دقیقه تحرک را هدف‌گذاری کنید. حتی پیاده‌روی وقت ناهار و دور شدن از میزتان فوق‌العاده است.
• اوقاتی برای استراحت در برنامه کاری خود قرار دهید: داشتن وقت استراحت برای تفکر برای همه ضروری است، مخصوصاً برای خود اشتغال‌ها. هرروز از مدیتیشن استفاده کنید، احساسات‌تان را بنویسید یا چند دقیقه در سکوت بنشینید تا با خودتان خلوت کنید.
• غذاهای مغذی بخورید: تاکنون توجه کرده‌اید چیزی که می‌خورید بر احساسات‌تان تأثیر می‌گذارد؟ وقتی سرگرم رئیس خودتان بودن هستید، به انرژی زیادی نیاز دارید. بر استفاده از غذاهای کامل تمرکز کنید که مخصوصاً در روز کاری به شما انرژی می‌دهند و از خوردن هله هوله ها خودداری کنید.
• زمانی را برای تفریح و سرگرمی کنار بگذارید: همه باید گاهی فعالیت‌هایی انجام دهند که از آن لذت می‌برند. موقع کار استراحت‌هایی برای تفریح کمک می‌کند سرحال شوید. از خواندن کتاب لذت ببرید، ورزش کنید و یا هر فعالیتی که فقط برای لذت بردن باشد.
• به‌اندازه کافی استراحت کنید: داشتن خواب راحت و کافی برای عملکرد بالا ضروری است. وقتی به‌اندازه کافی استراحت کنید، قادرید انتقادی فکر کنید، بهتر تصمیم بگیرید و کمتر ممکن است اشتباه کنید.
مقاله های بیشتر در سایت https://hellobusinessco.com/ مطالعه فرمایید.
سخن آخر
روح اله آرزو خود اشتغالی می‌تواند در زندگی کاری بسیار تأثیرگذار باشد همچنین می‌توانیم با روش‌های گفته شده در این مقاله به موفقیت در کار خود دست پیدا کنیم.
لطفا ما را در Instagram دنبال کنید.
